چشم‌انداز بازار مبلمان ایران از نگاه World Furniture Online

درحال‌حاضر ایران به یکی از بازارهای جذاب و درحال توسعه‌ای تبدیل شده که تولیدکنندگان خارجی با دقت و توجه بیشتری به‌ دنبال اخبار و اطلاعات مربوط به آن هستند. فرصت‌های روبه‌رشد این بازار موجب شده تا CSIL (مرکز مطالعات و تحقیقات صنعتی انگلستان)، ایران را در زمره گروه‌هایی قرار دهد که روند تولید، مصرف و تجارت آنها به‌ طور مستمر توسط این مرکز (بالغ بر 70 کشور) رصد می‌شود. در آخرین شماره مجله World Furniture Online مصاحبه‌ای با یکی از کارشناسان بازار مبلمان در ایران انجام شده که در آن به تشریح چشم‌اندازهای توسعه‌ای، وضعیت فعلی و آینده بازار مبلمان ایران پرداخته شده است.

سؤال: بازار مبلمان ایران به‌سرعت در حال رشد و ترقی است و بسیاری از شرکت‌های خارجی نیز به این مسأله اذعان دارند. شما این وضعیت را چطور ارزیابی می‌کنید؟

ایران از جمعیتی حدوداً 80 میلیون نفری برخوردار بوده، که با در نظر گرفتن پتانسیل بازارهای همجوار خارجی به 130 میلیون نفر می‌رسد. در حال حاضر این مقدار جمعیت کشور، ما را نه ‌تنها به یکی از جذاب‌ترین بازارها تبدیل کرده بلکه به‌عنوان یکی از بازارهای رو به رشد توانسته سرمایه‌گذاران زیادی را به سرمایه‌گذاری تشویق کند. به‌ ویژه پس از پیوستن ایران به برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) 1(JCPOA) امکان ورود نمایندگی‌های تجاری خارجی به داخل کشور فراهم شده است. به این ترتیب پس از سال‌ها تحریم اقتصادی، انگیزه زیادی برای سرمایه‌گذاری و توسعه بازار در ایران بوجود آمده است.
به‌موازات سایر بخش‌ها، بازار مبلمان ایران نیز به دنبال این احیای اقتصادی (حذف تحریم‌ها) در قالب "تفاهم‌نامه‌ها"،" توافقنامه‌ها و قراردادهای همکاری"، " انتقال دانش و فناوری" و درنهایت "بنگاه‌های فروش"، دستخوش پویایی و تحول شده است.

در حال حاضر روزانه نمایندگی‌های تجاری بسیاری از کشورها در قالب یک هیأت‌ بلندپایه و در برخی موارد سرمایه‌گذاران و بازاریابان خارجی به تنهایی، برای آشنایی و عقد قرارداد به ایران سفر می‌کنند. اخیراً در بازار مبلمان، هیأت‌هایی از اسپانیا، آلمان، روسیه و تایوان به ایران سفر کرده‌اند. از سویی به دلیل برداشته شدن تحریم‌ها، دادوستدهای مستقیم بانکی رو به توسعه بوده و به‌ویژه ایتالیا بلندترین گام را در گشایش دروازه‌های مالی با ایران برداشته است.
در این بین، این نگاه خوش‌بینانه، نوعی یکپارچگی و انسجام را در بین اتحادیه‌های محلی، اصناف و سهامداران به‌منظور اتحاد بیشتر میان آنها ایجاد کرده است. که این امر می‌تواند به استراتژی ملی اخیر برای توسعه یکپارچه و ترقی بازار و صنعت مبلمان در ایران نسبت داده شود.

سؤال: مشخصه اصلی بخش تولید مبلمان در ایران چیست؟

بخش مبلمان در ایران به دو بخش عمده مبلمان اداری و خانگی، تقسیم می‌شود که این بخش‌ها را می‌توان در شرکت‌های کوچک و متوسط، نه شرکت‌های بزرگ جستجو کرد.
جالب است بدانید که به‌رغم تمامی تحریم‌های محدودکننده، تاکنون تولیدکنندگان مبلمان اداری ایران در حدود 90 درصد از نیازهای داخلی اعم از صندلی، میز، کابینت، کتابخانه، قفسه بایگانی اسناد، پارتیشن‌ها و غیره را در یک بازار رقابتی تأمین کرده‌اند. این پیشگامان، تولیدکنندگان بزرگ یا متوسط با ماشین‌آلات پیشرفته و مدرنی هستند که محصولات تولیدی آنها شامل صندلی، مبلمان صفحه‌ای یا فلزی و پلاستیکی است. به دلیل ساختار مبلمان مدرن، چشم‌انداز مشابهی برای تولیدکنندگان مبلمان مدرن خانگی (یا حتی برخی تولیدکنندگان مبلمان اداری) مشاهده می‌شود که البته این چشم‌انداز برای مبلمان کلاسیک وجود ندارد. مبلمان مدرن توسط تعداد محدودی شرکت بزرگ و متوسط تولید می‌شود و اغلب تولیدکنندگان کوچک و خرد به تولید مبلمان کلاسیک اشتغال دارند.

سؤال: وضعیت واردات در سال‌های اخیر چگونه بوده است؟ به نظر شما عوامل اساسی تأثیرگذار بر گشایش بازار در آینده چه خواهد بود؟

به‌طور سیستماتیک گمرک ایران رویکرد جدیدی را نسبت به قوانین واردات و صادرات به شکل تجدیدنظر در برخی از قوانین و در راستای سیاست حمایت از تولید داخلی در پیش گرفته است. علاوه بر این محدودیت‌های اصلی واردات از قبیل بازرسی‌های مجدد و اختصاص کد رهگیری برای همه کالاها و محصولات، کاهش یافته است.
همچنین کشورهای پیشرو در عرصه مبلمان حضور پررنگی در بازار ایران دارند، به عنوان مثال در حال حاضر شرکت‌های ترکیه‌ای نمایندگی‌های خود را در شهرهای بزرگ ایران افتتاح کرده‌اند و محصولات خود را با برند تجاری خود به فروش می‌رسانند.
از سویی دیگر به لحاظ اقتصادی، اصلی‌ترین عامل تأثیرگذار بر گشایش بازار، درآمد ایرانی‌هاست که به دلیل کاهش قابل‌ملاحظه نرخ تورم و دورنمای اقتصادی خوب، تدریجاً در حال افزایش است و به ‌این‌ ترتیب در آینده شاهد بهبود این شرایط خواهیم بود.

سؤال: وضعیت خرده‌فروشی در ایران چگونه است و مهمترین کانال‌های توزیع مبلمان2 در این کشور چه هستند؟

کانال‌های اصلی توزیع برای تولیدکنندگان مبلمان در ایران عبارتند از:

● تولیدکنندگان صنعتی بزرگ، نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌های انحصاری یا قراردادی که خود را به‌عنوان کانال فروش اصلی مدیریت می‌کنند.
● تولیدکنندگان کوچک و متوسط که دارای نمایشگاه‌ها یا فروشگاه‌های خرده‌فروشی خود باشند از تعداد کمی برخوردارند. لازم است به این نکته اشاره شود که دلال‌ها در این بازار سودی نمی‌برند، زیرا نمایشگاه‌های بزرگ فصلی، اصلی‌ترین محیط ارتباط بین خریداران و تولیدکنندگان هستند.
● تولیدکنندگان کوچک فاقد توان مالی نمایشگاه یا فروشگاه، مجبور هستند محصولات خود را از طریق فروشگاه‌های حراجی به فروش برسانند که معمولاً منجر به نابرابری قدرت چانه‌زنی و قابلیت تخفیف در مقایسه با صاحبان فروشگاه می‌شود.
● تمرکز اصلی فروشگاه‌های برند در سه بازار یافت‌آباد، خاوران و حسن‌آباد است.
● فروش آنلاین به همراه بازار دیجیتال، پدیده جدیدی است که در راستای گرایش جهانی به سمت تجارت الکترونیک به همگان معرفی شده که در حال حاضر با استقبال بالایی در ایران مواجه نشده اما فرصت‌های نویدبخشی را در آینده به همراه خواهد داشت.

سؤال: چالش‌های اصلی که در آینده پیش روی صنعت مبلمان ایران قرار می‌گیرد چیست؟

پیش‌بینی همیشه کار دشواری است اما مواردی وجود دارد که برای حضور هر چه بهتر در این بازار رقابتی باید به آن توجه شود.
اولین مورد استفاده از مواد اولیه جدید و ارتقای یراق‌آلات مورد استفاده در این صنعت است. دومین مورد نیز راه‌اندازی برندهای اروپایی جدید مبلمان خانگی است، که البته این عامل قابل مقایسه با "توسعه تولید داخلی" و "ورود برند مشترک3 " به بازار نیست و سومین مورد نیز دستیابی به بازار همجوار ایران از طریق صادرات مستقیم به آنهاست.

به این ترتیب شرکت‌های خارجی زمانی در این بازار موفق خواهند بود که نکات زیر را مد نظر قرار دهند:

- شرکت‌های خارجی باید نگاه سنتی خود را به‌جای واردات مستقیم به ایجاد ارزش مشترک در بازار تغییر دهند.
- شرکت‌های خارجی باید در تجزیه‌ و تحلیل‌های مناسب برای فرموله کردن استراتژی‌های مناسب رشد و ترقی یا راه‌حل‌های همکاری مشترک، پیشرو باشند.
- این همکاری‌ها باید در هر دو بخش دارایی‌های محسوس و غیرمحسوس از طریق ایجاد ارزش مشترک استمرار یابد.

پی‌نوشت:
1. Joint Comprehensive Plan of Action
2. Rapidly developing distribution channels
3. co-brand